تاثیر عصاره هیدروالکلی آوندول Smyrnium cordifolium Boiss. بر سندرم ترک اعتیاد در موش سوری در مقایسه با کلونیدین

مقدمه: گیاه آوندولSmyrnium cordifolium  در پزشکی سنتی برای درمان اضطراب، درد، بی ‌خوابی و عوارض سندرم ترک اعتیاد که یکی از نگرانی‌ های هر جامعه ‌ای است استفاده می‌ شود. مصرف داروهای اوپیوئیدی به ‌صورت مکرر سبب ایجاد وابستگی جسمی و تحمل می‌ شود. وابستگی را می ‌توان توسط علائم ناشی از قطع مصرف ناگهانی دارو و با تجویز یک آنتاگونیست دارو و یا هر دو ارزیابی کرد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات مهاری عصاره هیدروالکلی این گیاه بر اختلالات ناشی از سندرم ترک اعتیاد در مقایسه با کلونیدین است. مواد و روش ‌ها: در این پژوهش تجربی از 48 موش سوری با وزن تقریبی 30-25 استفاده شد و به 6 گروه 8 تایی تقسیم و به مدت هفت روز با دریافت مورفین دوبار در روز معتـاد شدند. در روزهای اول و دوم دوز مورفین 5/2 میلی ‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن بود و این دوز در روزهای پس ‌از آن دو برابر شد تا در روز ششم به میزان کل 40 میلی ‌گرم بر کیلوگرم رسید. در روز هفتم حیوانات آخرین تزریق مورفین 50 میلی ‌گرم بر کیلوگرم را به صورت زیرجلدی دریافت کردند. گروه اول(سالین): این گروه غیر وابسته به مورفین بودند و با دوز معادل، نرمال سالین دریافت کردند. گروه‌ های دوم، سوم، چهارم تحت درمان با دوزهای مختلف عصاره هیدروالکلی آوندول: این گروه‌ ها مورفین و عصاره هیدروالکلی آوندول(SCE) با دوزهـــای(mg/kg 300 ، 200، 100) را به ‌صورت گاواژ دریافت کردند. گروه پنجم کلونیدین: این گروه از موش‌ ها هم زمان مورفین و کلونیدین با دوز mg/kg 2/0 دریافت کردند. گروه ششم کنترل: این گروه از موش ‌ها فقط مورفین دریافت کردند. در تمام گروه ‌ها در روز هفتم 30 دقیقه بعد از تزریق نالوکسان، علائم سندروم محرومیت آن ‌ها ثبت ‌گردید. تجزیه ‌و تحلیل نتایج از طریق آزمون آماری آنالیز واریانس یک ‌طرفه و مقایسه گروه‌ ها از طریق آزمون توکی در سطح معنی‌ داری P<0.05 انجام گرفت. یافته ‌های پژوهش: نتایج نشان داد که اثر عصاره هیدروالکلی آوندول بر تعداد پرش در گروه‌ های  SCE100نسبت به گروه کلونیدین کاهش معنی‌دار در سطح(P<0.05) و  SCE200کاهش معنی‌ دار در سطح(P<0.01) پیدا کرد. در گروه SCE300 نیز کاهش معنی ‌دار در سطح(P<0.001) نسبت به گروه کلونیدین مشاهده شد. هم چنین اثر عصاره هیدروالکلی آوندول بر میانگین تعداد ایستادن روی دوپا در گروه SCE200 بی تاثیر و SCE200 در مقایسه با گروه کلونیدین کاهش معنی ‌دار(P<0.05) پیدا کرد. در گروه SCE300 نیز کاهش معنی ‌دار نسبت به گروه کلونیدین در سطح(P<0.01) داشت. اثر عصاره هیدروالکلی آوندول بر میانگین تعداد دندان‌ قروچه در گروه ‌های SCE100 نسبت به گروه کلونیدین کاهش معنی ‌دار در سطح(P<0.05) و  SCE200کاهش معنی دار در سطح(P<0.01) پیدا کرد. در گروه SCE300 نیز کاهش معنی‌ دار در سطح(P<0.001) نسبت به گروه کلونیدین مشاهده شد. بحث و نتیجه‌ گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه عصاره هیدروالکلی آوندول موجب کاهش علائم سندرم ترک اعتیاد در موش ‌های وابسته به مورفین ‌شد. احتمالاً، تعدیل علائم سندرم ترک توسط فعال نمودن مسیرهای اپیوئیدی، گابارژیک و سروتونینرژیک باشد. البته جهت تعیین مکانیسم دقیق اثر عصاره آوندول نیاز به مطالعات بیشتری است.